Atatürk ve Avrupa Birliği
Atatürk, bir gece, Nuri Conker, Tavfik Rüştü Aras ve Asaf İlbay ile sofra sohbeti sırasında Avrupa ile ilgili görüşlerini dile getirdi:
- Bir Balkan Birliği’ne lüzüm vardır. Beni bırakınız, partinin (CHP) lideri olarak Balkanlar’da bir geziye çıkayım. Balkan devlet adamları ile konuşayım ve efkar-ı umumiyeyi hazrlayayım. Bir Balkan Birliği kurmalıyız. Dünyanın ufuklarında kara bulutlar görüyorum. Balkan Birliği kurulabilirse, bir Avrupa Birliği’ne yol açılır. Batı devletlerinin de er geç birleşmesine zorunluluk doğar.
Dişişleri bakanı Tevfik Rüştü Aras sordu:
- Balkan Birliği esasları hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Ekonomik, kültürel, politik ve askeri birlik. Hudut olmayacaktır. Her millet, demokrasi esaslarına göre kendi milli varlığını muhafaza edecektir. Bir tek devlet, bir tek ordu. Her milletin mebuslarından kurulu bir Millet Meclisi. Sıra ile iki veya dört senede bir, bir milletten bir Cumhurbaşkanı seçilir.
Nuri Conker lafa karıştı:
- Balkan Birliği kurulunca, tabi ilk Cumhurbaşkanı zatıaliniz olacak değil mi?
Atatürk cevap verdi:
- Bunun üstünde durmuyorum. Ancak balkan Birliği Orduları’nın Başkomutanlığı’nı kimseye vermem.
Kaynak: Atatürk ve Canyoldaşı Nuri Conker –Yaşar Gürsoy - sayfa 156